Quyết định 2232/QĐ-BCĐQG 2020 hướng dẫn phòng, chống dịch COVID tại lễ tang

HƯỚNG DẪN

Phòng, chống dịch COVID-19 tại lễ tang

(Ban hành kèm theo Quyết định số 2232/QĐ-BCĐQG ngày 29 tháng 5 năm 2020 của Ban Chỉ đạo Quốc gia phòng, chống dịch COVID-19)

_______________

PHẦN THỨ NHẤT. THÔNG TIN CHUNG VỀ DỊCH COVID-19

1. Bệnh viêm đường hô hấp cấp do chủng mới của vi rút SARS-CoV-2 (COVID-19) là bệnh truyền nhiễm cấp tính thuộc nhóm A, là nhóm bệnh truyền nhiễm đặc biệt nguy hiểm có khả năng lây truyền rất nhanh, phát tán rộng và tỷ lệ tử vong cao hoặc chưa rõ tác nhân gây bệnh. Đến nay chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và vắc xin phòng bệnh. Phòng bệnh chủ yếu dựa vào biện pháp vệ sinh cá nhân, phát hiện và cách ly sớm, giám sát chặt chẽ các trường hợp bệnh nghi ngờ, phòng chống lây truyền tại cộng đồng và vệ sinh môi trường.

2. Đường lây truyền, thời gian ủ bệnh

– Bệnh lây truyền từ người sang người theo đường hô hấp, qua các giọt nước bọt hay dịch tiết mũi họng khi người bệnh ho, hắt hơi, hoặc lây qua tiếp xúc với một số đồ vật có chứa vi rút rồi qua bàn tay đưa lên mắt, mũi, miệng.

– Thời gian ủ bệnh trong vòng 14 ngày. Người mang vi rút SARS-CoV-2 có khả năng truyền vi rút cho những người xung quanh.

– Khi tiếp xúc trực tiếp với người nhiễm bệnh, đặc biệt ở những nơi tập trung đông người như nhà máy, nhà ga, bến tàu xe, sân bay, lễ hội, trên phương tiện giao thông công cộng, trung tâm thương mại, siêu thị, chợ, nhà hàng, khách sạn, công viên, khu du lịch… sẽ tạo điều kiện cho vi rút lây lan.

3. Triệu chứng biểu hiện bệnh

– Người mắc bệnh có triệu chứng viêm đường hô hấp cấp tính: sốt, ho, đau rát họng, khó thở, có trường hợp viêm phổi, viêm phổi nặng, có thể gây suy hô hấp cấp và nguy cơ tử vong, đặc biệt ở những người cao tuổi, người suy giảm miễn dịch và mắc các bệnh mạn tính kèm theo.

– Một số người nhiễm vi rút SARS-CoV-2 có thể có biểu hiện lâm sàng nhẹ không rõ triệu chứng nên gây khó khăn cho việc phát hiện.

– Trường hợp nghi ngờ mắc bệnh: là người có ít nhất một trong các triệu chứng: sốt; ho; đau họng; khó thở hoặc viêm phổi và có một trong các yếu tố dịch tễ sau:

+ Có tiền sử đến/qua/ở/về từ quốc gia, vùng lãnh thổ có ghi nhận ca mắc COVID-19 lây truyền nội địa theo thông tin của Tổ chức Y tế thế giới trong vòng 14 ngày kể từ ngày nhập cảnh.

+ Có tiền sử đến/ở/về từ nơi có ổ dịch đang hoạt động tại Việt Nam trong vòng 14 ngày trước khi khởi phát bệnh.

+ Tiếp xúc gần với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong vòng 14 ngày trước khi khởi phát bệnh.

– Ca bệnh xác định: là ca bệnh nghi ngờ hoặc bất cứ người nào có xét nghiệm dương tính với vi rút SARS-CoV-2 được thực hiện bởi các cơ sở xét nghiệm do Bộ Y tế cho phép khẳng định.

– Người tiếp xúc gần: là người có tiếp xúc trong vòng 2 mét với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh, bao gồm:

+ Người sống trong cùng hộ gia đình, cùng nhà với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh.

+ Người cùng nhóm làm việc hoặc cùng phòng làm việc với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh.

+ Người cùng nhóm: du lịch, công tác, vui chơi, buổi liên hoan, cuộc họp… với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh.

+ Người ngồi cùng hàng và trước sau hai hàng ghế trên cùng một phương tiện giao thông (tàu, xe ô tô, máy bay, tàu thủy…) với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh. Trong một số trường hợp cụ thể, tuỳ theo kết quả điều tra dịch tễ, cơ quan y tế sẽ quyết định việc mở rộng danh sách người tiếp xúc gần đối với hành khách đi cùng một phương tiện giao thông.

+ Bất cứ người nào có tiếp xúc gần với ca bệnh xác định hoặc ca bệnh nghi ngờ trong thời kỳ mắc bệnh ở các tình huống khác.

4. Một số nguyên tắc, khái niệm về phòng và điều trị bệnh COVID-19

– Hiện nay bệnh COVID-19 chưa có thuốc điều trị đặc hiệu và chưa có vắc xin phòng bệnh nên chủ yếu là điều trị hỗ trợ và điều trị triệu chứng. Các biện pháp phòng bệnh chính là phát hiện sớm và cách ly ca bệnh, cách ly những người tiếp xúc vòng 1 (là người tiếp xúc với ca bệnh xác định), tiếp xúc vòng 2 (là người tiếp xúc với người tiếp xúc gần).

– Thực hiện các biện pháp dự phòng giọt bắn để tránh lây nhiễm trực tiếp do hít phải giọt bắn có chứa vi rút phát tán trong không khí thông qua ho, hắt hơi, nói chuyện và các biện pháp dự phòng tiếp xúc để tránh lây nhiễm gián tiếp do chạm tay vào các bề mặt bị nhiễm vi rút rồi chạm vào mắt, mũi, miệng. Các biện pháp dự phòng chung gồm: hạn chế ra khỏi nhà khi không thực sự cần thiết; nếu phải ra khỏi nhà thì phải đeo khẩu trang, giữ khoảng cách theo quy định; thường xuyên rửa tay với xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay; vệ sinh nhà cửa sạch sẽ, thông thoáng; khai báo y tế điện tử.

– Khoảng cách tối thiểu và việc đeo khẩu trang thực hiện theo quy định của Chính phủ hoặc Ban Chỉ đạo quốc gia phòng, chống dịch COVID-19.

– Rửa tay được hiểu là rửa tay với nước sạch và xà phòng ít nhất trong thời gian 30 giây hoặc làm sạch tay bằng dung dịch sát khuẩn tay.

– Dung dịch sát khuẩn tay: phải chứa ít nhất 60% cồn hoặc các hoạt chất diệt khuẩn theo quy định của Bộ Y tế.

– Dung dịch khử khuẩn bề mặt: (i) chai xịt tẩy rửa đa năng dùng sẵn hoặc (ii) pha dung dịch tẩy rửa bồn cầu gia dụng (chứa khoảng 5% sodium hypochlorite theo tỷ lệ 10ml dung dịch tẩy rửa với 1 lít nước) hoặc (iii) các dung dịch khử khuẩn chứa 0,05% Clo hoạt tính (đảm bảo thời gian tiếp xúc trên bề mặt là 10 phút) hoặc (iv) 0,1% Clo hoạt tính (đảm bảo thời gian tiếp xúc trên bề mặt là 01 phút) hoặc (v) cồn 70%.

PHẦN THỨ HAI. HƯỚNG DẪN PHÒNG, CHỐNG DỊCH COVID-19 TẠI LỄ TANG

I. Phạm vi và đối tượng áp dụng

1. Phạm vi

– Lễ tang tổ chức tại nhà riêng, nhà tang lễ, nơi tổ chức lễ tang khác.

– Áp dụng trong thời gian diễn ra dịch COVID-19 để phòng chống dịch bệnh.

– Không áp dụng đối với lễ tang của người tử vong do nhiễm hoặc nghi ngờ nhiễm COVID-19.

2. Đối tượng áp dụng

Gia đình có người qua đời, người tham dự lễ tang, ban tổ chức lễ tang, nhà tang lễ, Ủy ban nhân dân xã/phường/thị trấn.

II. Nguyên tắc

1. Số lượng người tham dự lễ tang: hạn chế tối đa số người phục vụ, người đến viếng, tham dự lễ tang, an táng (sau đây gọi là người tham dự lễ tang), tránh tập trung đông người theo chỉ đạo của Chính phủ, Ban chỉ đạo quốc gia hoặc Ban chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống dịch COVID-19.

2. Khoảng cách: những người tham dự lễ tang phải đảm bảo giữ khoảng cách tối thiểu theo quy định.

3. An toàn phòng chống dịch: những người tham dự lễ tang và người nhà phải luôn đeo khẩu trang trong suốt quá trình tổ chức lễ tang. Thường xuyên rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc bằng dung dịch sát khuẩn tay.

4. Thời gian tổ chức lễ tang: không quá 48 giờ kể từ khi tử vong.

5. Địa điểm tổ chức lễ tang: đảm bảo thông thoáng, tăng cường thông khí, hạn chế sử dụng điều hòa.

III. Hướng dẫn phòng chống dịch COVID-19 tại lễ tang

1. Đối với gia đình có người tử vong

– Gia đình có người tử vong phối hợp với ban tổ chức lễ tang thông tin cho các cơ quan, đoàn thể, họ hàng, bạn bè liên quan hạn chế tối đa người đến viếng, tham dự lễ tang bằng cách cử đại diện tham dự để tránh tập trung đông người theo quy định hiện hành.

– Bố trí bàn đón tiếp và phát khẩu trang cho người tham dự lễ tang (trong trường hợp người tham dự không có khẩu trang).

– Bố trí nơi rửa tay có đủ nước sạch và xà phòng hoặc dung dịch sát khuẩn tay tại các địa điểm thuận tiện cho người tham dự lễ tang.

– Bố trí đủ thùng đựng rác có nắp đậy, nhà vệ sinh cùng với bản chỉ dẫn tại địa điểm tổ chức lễ tang.

– Nếu tổ chức lễ tang tại nhà, gia đình phối hợp với chính quyền địa phương:

+ Thực hiện vệ sinh khử khuẩn nhà cửa trong và sau lễ tang: lau bề mặt tiếp xúc ít nhất 02 lần/ngày (đặc biệt là tường nhà, nền nhà, mặt bàn ghế, tay nắm cửa, vòi nước và các vật dụng khác mà người tham dự lễ tang thường xuyên tiếp xúc, v.v). Dùng giẻ hoặc khăn lau thấm dung dịch khử khuẩn bề mặt lau sạch các bề mặt cần lau theo nguyên tắc từ chỗ sạch đến chỗ bẩn, từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài.

+ Không tổ chức ăn, uống tại lễ tang cho người tham dự lễ tang. Việc tổ chức ăn uống chỉ thực hiện trong nội bộ gia đình và phải đảm bảo vệ sinh, an toàn thực phẩm theo quy định.

– Bố trí phòng hoặc khu cách ly tạm thời cho người tham dự lễ tang có biểu hiện sốt, ho, mệt mỏi đau rát họng, khó thở hoặc viêm phổi với yêu cầu như sau:

+ Đảm bảo thông thoáng khí, không sử dụng điều hòa, cuối hướng gió, xa khu vực đông người qua lại.

+ Có nhà vệ sinh, xà phòng rửa tay, nước sạch và có thùng đựng rác có nắp đậy.

2. Đối với Ban tổ chức lễ tang

– Phối hợp với y tế địa phương bố trí người đo và giám sát nhiệt độ người trong gia đình và người tham dự lễ tang, nếu phát hiện có người có biểu hiện sốt, ho, đau rát họng, khó thở hoặc nghi ngờ mắc COVID-19 thì báo cho cơ quan y tế địa phương hoặc Bộ Y tế (điện thoại: 1900 3228 hoặc 1900 9095) để được tư vấn.

– Thông báo, hướng dẫn người tham dự lễ tang phải đeo khẩu trang, không tập trung đông người và giữ khoảng cách tối thiểu với người xung quanh theo quy định.

– Tổ chức tiếp đón, phân luồng, bố trí người tham dự lễ tang đảm bảo số lượng người và khoảng cách theo quy định của Chính phủ, Ban chỉ đạo quốc gia hoặc Ban chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống dịch COVID-19.

3. Đối với người tham dự lễ tang

– Người có biểu hiện sốt, ho, mệt mỏi đau rát họng, khó thở hoặc viêm phổi không tham dự lễ tang.

– Tuân thủ quy định và hướng dẫn của gia đình, ban tổ chức lễ tang.

– Hạn chế đi đoàn đông người. Phải luôn đeo khẩu trang trong suốt thời gian tham dự lễ tang.

– Hạn chế nói chuyện, tiếp xúc trực tiếp với người xung quanh. Giữ khoảng cách tối thiểu theo quy định.

– Không khạc nhổ, vứt rác, khẩu trang bừa bãi.

– Khi ho, hắt hơi: che kín mũi, miệng bằng khủyu tay áo, khăn vải hoặc khăn giấy. Bỏ khăn giấy vào thùng rác đúng quy định sau khi sử dụng. Rửa sạch tay với xà phòng và nước sạch hoặc sát khuẩn bằng dung dịch sát khuẩn tay.

– Hạn chế chạm trực tiếp với các bề mặt vật dụng tại lễ tang.

4. Đối với nhà tang lễ

– Bố trí người đo và giám sát nhiệt độ người trong gia đình và người tham dự lễ tang, nếu phát hiện có người có biểu hiện sốt, ho, đau rát họng, khó thở hoặc nghi ngờ mắc COVID-19 thì gọi điện cho cơ quan y tế địa phương hoặc Bộ Y tế (điện thoại: 1900 3228 hoặc 1900 9095) để được tư vấn.

– Tổ chức tiếp đón, phân luồng, bố trí người tham dự lễ tang đảm bảo số lượng người và khoảng cách theo quy định của Chính phủ, Ban chỉ đạo quốc gia hoặc Ban chỉ đạo cấp tỉnh về phòng, chống dịch COVID-19.

– Sắp xếp số lượng người có mặt tại cùng một thời điểm trong nhà tang lễ theo quy định.

– Bố trí điểm rửa tay bằng xà phòng và nước sạch hoặc dung dịch sát khuẩn tay tại các địa điểm thuận tiện cho người tham dự lễ tang.

– Cung cấp khẩu trang cho người tham dự lễ tang (trong trường hợp người tham dự không có khẩu trang).

– Bố trí đủ thùng đựng rác đúng quy định để thu gom khẩu trang, khăn giấy, các chất thải khác phát sinh từ quá trình tổ chức lễ tang và rác thải phải được thu gom và đổ đúng nơi quy định.

– Thực hiện vệ sinh khử khuẩn nhà tang lễ trong và sau mỗi lễ tang: lau bề mặt tiếp xúc ít nhất 02 lần/ngày (đặc biệt là tường nhà, nền nhà, mặt bàn ghế, tay nắm cửa, vòi nước, bồn cầu và các vật dụng khác mà người tham dự lễ tang thường xuyên tiếp xúc). Dùng giẻ hoặc khăn lau thấm dung dịch khử khuẩn bề mặt lau sạch các bề mặt cần lau theo nguyên tắc từ chỗ sạch đến chỗ bẩn, từ trên xuống dưới, từ trong ra ngoài.

– Bố trí phòng hoặc khu cách ly tạm thời cho người tham dự lễ tang có biểu hiện sốt, ho, mệt mỏi đau rát họng, khó thở hoặc viêm phổi với yêu cầu như sau:

+ Đảm bảo thông thoáng khí, không sử dụng điều hòa, cuối hướng gió, xa khu vực đông người qua lại.

+ Có nhà vệ sinh, xà phòng rửa tay, nước sạch và có thùng đựng rác có nắp đậy.

IV. Tổ chức thực hiện

1. Các Bộ và Ủy ban nhân dân cấp tỉnh

– Bộ Y tế: tổ chức phổ biến, chỉ đạo triển khai thực hiện hướng dẫn này tại các nhà tang lễ của các Bệnh viện trực thuộc Bộ Y tế.

– Các Bộ: tổ chức phổ biến, chỉ đạo triển khai thực hiện hướng dẫn này tại các nhà tang lễ thuộc quản lý của Bộ.

– Ủy ban nhân dân cấp tỉnh chỉ đạo:

+ Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch: tổ chức phổ biến, triển khai thực hiện hướng dẫn này trên địa bàn tỉnh, thành phố.

+ Ủy ban nhân dân các cấp phổ biến, triển khai và kiểm tra giám sát việc thực hiện.

+ Sở Y tế: tổ chức hướng dẫn chuyên môn, kỹ thuật y tế và phối hợp giám sát việc thực hiện công tác phòng, chống dịch theo hướng dẫn này.

+ Các nhà tang lễ do tỉnh, thành phố quản lý tổ chức thực hiện nghiêm hướng dẫn này.

2. Sở Văn hóa Thể thao và Du lịch

Chỉ đạo các đơn vị có liên quan tổ chức thông tin, tuyên truyền, phổ biến và giám sát thực hiện nghiêm hướng dẫn này.

3. Ủy ban nhân dân cấp xã

– Chỉ đạo các ban ngành, đoàn thể, tổ dân phố/làng/thôn/xóm/ấp/bản tổ chức triển khai thực hiện.

– Tổ chức thông tin, tuyên truyền, phổ biến, hướng dẫn các biện pháp vệ sinh cá nhân và phòng, chống dịch COVID-19 tại lễ tang cho người dân trên địa bàn.

– Tổ chức kiểm tra, giám sát việc thực hiện.